दरभंगा[अबुलकैैैशनैैयर]।केंद्रसरकारनेसीबीएसईकी12वींकक्षाकीबोर्डकीपरीक्षाकोरद्दकरदियाहै।कोविड-19केमद्देनजरसुरक्षात्मक²ष्टिकोणसेअभिभावक,छात्र,स्कूलसभीइसफैसलेकोसमयकीमांगबतारहेहैं।लेकिन,अबरिजल्टकिसतरहतैयारहोगा,इसकोलेकरअसमंजसकीस्थितिबनीहुईहै।पिछले60सालकेसीबीएसईकेइतिहासमेंऐसापहलीबारहुआहैजब12वींकीपरीक्षाकोपूरीतरहरदकियागयाहै।सीबीएसईनेदसवींकीपरीक्षाकोपहलेहीरद्दकरदियाथा।इसकेरिजल्टपैटर्नकोलेकर10-20-30-40काफार्मूलादियागया।बोर्डनेपरिणामकेलिएवेटेजकेरूपमें10प्रतिशतपीरियोडिकटेस्ट,20प्रतिशतआंतरिकमूल्यांकन,30प्रतिशतमिडटर्मऔर40प्रतिशतप्रीबोर्डपरआधारितकरनेकानिर्णयलियाहै।कुछशिक्षाविदोंकामाननाहैकि12वींकीपरीक्षाकारिजल्टभीइसीफार्मूलेपरआधारितहोगा।

फिलहाल12वींकेरिजल्टपैटर्नकेलिएजोभीफार्मूलेविकल्पकेरूपमेंनजरआरहेहैं।उनसबकीअपनीचुनौतियांऔरसीमाएंहैं।केंद्रसरकार12वींकेरिजल्टप्रकाशितकरनेकेपैटर्नकोलेकरमंथनकररहीहै।सुप्रीमकोर्टनेभीउससे2सप्ताहमेंपूरीप्रक्रियाकीरपटतलबकीहै।दरभंगामेंभीबारहवींकक्षाकेरिजल्टकेपैटर्नकोलेकरशिक्षाविदोंमेंमंथनजारीहैइसमेंक्याक्याचुनौतियांसामनेआसकतीहैं,उसकोलेकरभीविमर्शकियाजारहाहै।

बतातेहैं12वींकीपरीक्षामेंसभीविषयोंमेंप्रैक्टिकलकीपरीक्षाअलगसेहोतीहै।उदाहरणकेलिएफिजिक्स,केमिस्ट्री,बायोलॉजीमें30फ़ीसद;अकाउंट््स,अंग्रेजी,अर्थशास्त्रमें20फ़ीसदऔरम्यूजिकजैसेविषयोंमें70फ़ीसदअंकप्रैक्टिकलकेहोतेहैं।दसवींमेंप्रैक्टिकलकीपरीक्षानहींहोतेहैं।इसीलिएदसवींकेफार्मूलेकोबारहवींकक्षाकेरिजल्टमेंहूबहूअपनानामुश्किलहोगा।दूसरीबातयहहैकिदसवींकीपरीक्षामेंआंतरिकमूल्यांकनकावेटेजपहलेभीहरसाल20फीसदरहाहै।इसीलिएयूनिटटेस्ट,पीरियोडिकटेस्टआदिकेप्रतिशुरूसेहीदसवींकेछात्रोंमेंगंभीरता12वींकेछात्रोंकेमुकाबलेकईगुनाअधिकहोतीहै।इसकासीधा-सीधाखामियाजा12वींकेछात्रोंकोभुगतनापड़सकताहै।

लगभगसभीस्कूलोंं12वींंकक्षामैंÓफ्लाइंगकैंडिडेटÓकाहोनाएकखुलारहस्यहै।यहवेछात्रहोतेहैंजो11वींमेंएडमिशनलेनेकेबादसीधा12वींकक्षाकेबोर्डप्रैक्टिकलइम्तिहानकेसमयहीस्कूलकादीदारकरतेहैं।सवालउठताहैकिअगरऐसेछात्रोंके11वींकेपरिणामकास्कूलोंकेपासकोईरिकॉर्डहीनहींहैऔरसीबीएसई11वींकेपरिणामोंकावेटेजरखतीहैतोछात्रोंकेमाक्र्सकाक्यामापदंडहोगा।

बोलेशिक्षाविद:आसाननहींहैराह

रोजपब्लिकस्कूलकेनिदेशकडॉ.अनुपमाझानेकहाकि12वींंकारिजल्टतैयारकरनेमेंइसबारपरेशानीसंभवहै।12वींकक्षामेंप्राइवेटछात्रभीपरीक्षादेतेहैं।कंपार्टमेंटलकेछात्रभीपरीक्षामेंसम्मिलितहोतेहैंउनकी10वींपरीक्षाकाबोर्डभीअलगहोताहै।ऐसेपरीक्षार्थियोंकेलिएपिछलेरिजल्टकीउपलब्धिकेआधारपर12वींकारिजल्टकरतैयारकरनाचुनौतीहै।

दरभंगापब्लिकस्कूलकेनिदेशकविशालगौरवकहतेहैंकि12वींपरीक्षाकेरिजल्टतैयारकरनेकीचुनौतियांदसवींकेमुकाबलेकहींअधिकहै।12वींकेपरिणामकोकईकॉलेज,यूनिवर्सिटीअपनेदाखिलेकेलिएपैमानाबनातीहैं।इसकेअलावाआईआईटीजैसेसंस्थानभी12वींमेंएकखासन्यूनतमप्राप्तांककोदाखिलेकेलिएअनिवार्यकरतीहै।इनसबकोदेखतेहुए12वींकेपरिणामोंकाअसरदसवींकेमुकाबलेऔरअधिकजटिलऔरव्यापकहोतेहैं।इसकारणसेइसबारखाससावधानीजरूरीहै।

By Dunn