आगरा,जागरणसंवाददाता।भगवानकीभास्करकीविशेषआराधना,उनकेदक्षिणायनसेउत्तरायणहोनेकापर्व।पवित्रस्नानऔरदानपुण्यकादिनमकरसंक्रांतिकलहै।ज्योतिषाचार्यडॉशाेनूमेहरोत्राकेअनुसारइसदिनसूर्यभगवानउत्तरायणहोतेहैं।मान्यताहैकिइसदिनसेदेवताओंकेदिनशुरूहोजातेहैं।साथही,घरोंमेंमांगलिककार्यभीसंपन्नहोनेआरंभहोजातेहैं। मकरसंक्रांतिकेदिनमान्यताहैकिभगवानसूर्यकीअराधनाहोतीहै। मकरसंक्रांतिकोअलग-अलगप्रांतोंमेंविभिन्ननामोंसेजानाजाताहै।उत्तरभारतमेंजहांइसेमकरसंक्रांतिकहाजाताहै।वहीं,असममेंइसदिनबिहूऔरदक्षिणभारतमेंइसदिनपोंगलपर्वमनायाजाताहै।गुजरातमेंसंक्रांतिकेदिनविशेषतौरपरपतंगबाजीकाआयोजनहोताहै।इसदिनबच्चे-बुजुर्गपूरेउत्साहकेसाथअपनेघरकीछतोंपरपतंगउड़ातेहैंऔरमकरसंक्रांतिमनातेहैं।
जानेंशुभमुहूर्त
इससाल14जनवरीकोमकरसंक्रांतिकापर्वमनायाजाएगा।इसदिनसूर्यदेवसुबह8बजकर14मिनटधनुसेमकरराशिमेंप्रवेशकरेंगे।इसीकेसाथमकरसंक्रांतिकीशुरुआतहोजाएगी।दिनभरमेंपुण्यकालकीबातकरेंतोवोकरीबशामके5बजकर46मिनटतकरहेगा।हालांकि,महापुण्यकालसुबहसवेरेहीरहेगा।मानाजाताहैकिपुण्यकालमेंस्नान-दानकरनेसेअक्षयफलकीप्राप्तिहोतीहै।
क्याहैपूजाविधि
मकरसंक्रांतिकेदिनसूर्यदेवकोजल,लालफूल,लालवस्त्र,गेहूं,गुड़,अक्षत,सुपारीऔरदक्षिणाअर्पितकीजातीहै।पूजाकेउपरांतलोगअपनीइच्छासेदान-दक्षिणाकरतेहैं।साथही,इसदिनखिचड़ीकादानभीविशेषमहत्वरखताहै।
कैसेमनाएंमकरसंक्रांति
मकरसंक्रांतिकेदिनदानकाविशेषमहत्वहै।गरीबोंकोयथाशक्तिदानदें।पवित्रनदियोंमेंस्नानकरें।खिचड़ीकादानदेनाविशेषफलदायीमानागयाहै।इसकेअलावागुड़-तिल,रेवड़ी,गजकआदिकाप्रसादबांटाजाताहै।
ऐसीहैमान्यता...
इसदिनलाखोंश्रद्धालुगंगाऔरपावननदियोंमेंस्नानकरदानकरतेहैं।मकरसंक्रांतिकेदिनभगवानविष्णुनेपृथ्वीलोकपरअसुरोंकावधकरउनकेसिरोंकोकाटकरमंदरापर्वतपरगाड़दियाथा।तभीसेभगवानविष्णुकीइसजीतकोमकरसंक्रांतिपर्वकेरूपमेंमनायाजाताहै।
5ग्रहोंकाहोगागोचर
इसबारमकरसंक्रांतिपरमकरराशिमेंकईमहत्वपूर्णग्रहएकसाथगोचरकरेंगे।इसदिनसूर्य,शनि,
गुरु,बुधऔरचंद्रमामकरराशिमेंरहेंगे।जोकिएकशुभयोगकानिर्माणकरतेहैं।
मकरसंक्रांतिकाभोग
मकरसंक्रांतिपरतिलऔरगुड़सेबनेलड्डूऔरअन्यमीठेपकवानबनानेकीपरंपराहै।यहभीकहाजाताहैकिइससमयमौसममेंकाफीसर्दीहोतीहै,तोतिलऔरगुड़सेबनेलड्डूखानेसेस्वास्थ्यठीकरहताहै।
इसदिनकोदेवायनकहतेहैं
मकरसंक्रांतिकेदिनदेवलोकमेंभीदिनकाआरंभहोताहै।इसलिएइसेदेवायनभीकहाजाताहै।मानाजाताहैकिइसदिनदेवलोककेदरवाजेखुलजातेहैं।मान्यताहैकिइसदिनभगवानसूर्यकीअराधनाहोतीहै।